luns, 12 de maio de 2014

Novos gases contaminantes

Expertos británicos identificaron catro novos gases que contribúen á destrución da capa de ozono, aínda que descoñecen a súa orixe e piden máis investigacións.

Científicos da Universidade inglesa de East Anglia traballaron a partir de diversas análises do aire, algúns tomados nos pasados anos setenta, e descubriron as novas sustancias, cuxa acumulación é motivo de preocupación, segundo destacan nun artigo publicado no último número de "Nature Geoscience".

A capa de ozono, que se atopa a uns trinta quilómetros por encima da superficie da terra, ten un labor crucial á hora de filtrar os raios ultravioletas, que poden causar cancro nas persoas e problemas de reprodución nos animais.

Científicos do British Antartic Survey, na cidade inglesa de Cambridge, descubriron en 1985 un "buraco" na capa de ozono da Antártida, o que motivou que 1987 restrinxísense -coa firma do protocolo de Montreal- as sustancias que o producían.

Por entón, os expertos identificaran a produción de clorofluorocarbonos (CFC) como destructores da capa de ozono.

Estes CFC, que teñen unha capacidade de supervivencia de entre 50 e 100 anos, foron inventados nos anos vinte do século pasado e foron utilizados ampliamente en aerosoles e refrigeración.

Con todo, os últimos estudos apuntan a novos gases que non foron detectados antes dos pasados anos sesenta e suxiren que son producidos polo home, segundo declarou hoxe o investigador xefe deste estudo, Johnannes Laube.

Estes catro novos gases entran na atmosfera desde fontes aínda non identificadas, aínda que tres deles teñen a composición do CFC e o outro é hidroclorofluorocarbono (HCFC).

Os expertos descubriron os gases ao analizar mostras de aire capturadas de distinto xeito nos pasados anos setenta, así como de burbullas de aire atrapadas en capas de neve en Groenlandia

Os científicos de East Anglia estiman que unhas 74 mil toneladas destes gases foron emitidos á atmosfera e acumúlanse a un ritmo que é motivo de preocupación.

Algúns comentaristas científicos resaltaron hoxe que as novas sustancias poden ser emitidas de plantas industriais ou posiblemente utilizadas de xeito ilegal.

"A identificación destes catro novos gases é moi preocupante posto que contribúen á destrución da capa de ozono", insistiu hoxe Laube.

"Non sabemos desde onde se están emitindo e isto debería ser investigado. Entre as fontes posibles figuran químicos para a produción de insecticidas ou liquides para a limpeza de compoñentes electrónicos", agregou o experto.

Un aspecto que é de gran inquietude engadiu é que algúns destes novos gases destrúense a un ritmo moi lento na atmosfera, polo que poden permanecer nesa capa durante moitos anos aínda si o mundo tomase medidas agora para frear a súa emisión.

Para o científico Piers Forster, da Universidade inglesa de Leeds, esta investigación pon de manifesto que a destrución da capa de ozono non é algo que pertenza á historia.

"As concentracións achadas neste estudo son moi pequenas. No entanto, o artigo recórdanos que necesitamos permanecer atentos e vixiar continuamente a atmosfera", agregou Forster.

Beleza na pintura

   
Técnicas científicas punteras están axudando a desvelar a beleza orixinal que se desvaneceu co tempo nalgunhas das grandes obras mestras da humanidade, afirmaron expertos este xoves.

Ao reducir as técnicas de muestreo ao nivel de miniatura, os científicos poden pescudar como as moléculas individuais nunha pintura compórtanse de forma diferente, o que lles permite ver as verdadeiras cores orgánicas tal e como foron fai un século.

"Analizamos as moléculas tal e como eran baixo o marco para que nos digan como deberían ser agora", explica Richard Van Duyne, profesor de química da Universidade Northwestern, que describe un poderoso raios X e unha técnica de microscopio coñecido como espectroscopia Raman de superficie ampliada, que foi utilizada nun cadro de Renoir en 1883, titulado "Madame Leon Clapisson".

A pintura e a súa reconstrución forman parte dunha exhibición que se abriu o pasado 8 de febreiro no Art Institute of Chicago e que mostra como os científicos deberían revivir as tonalidades vermellas e rosadas para restaurar a forma en que o cadro era nos seus comezos.

O científico holandes Joris Dik describiu como o amarelo cadmio volveuse grisáceo nas pinturas de Van Gogh "Flowers in a Blue Vase", de 1889.

"Estamos moi interesados en reproducir o cadro orixinal", afirmou ante reporteros na conferencia anual da Asociación Estadounidense para o Avance da Ciencia (AAAS, polas súas siglas en inglés), que se reúne este ano en Chicago.

Unha reconstrución digital das flores que Van Gogh pintou mostrou un máis profundo e brillante ramo de flores amarelas.

O laboratorio de Dik na Universidade de Tecnoloxía de Delft, nos Países Baixos, está traballando agora en recrear a textura da superficie e a cor orixinal nunha imaxe tridimensional para mostrar o que o artista fixo sen modificar a súa obra real.

"Con estas reconstrucións digitales non nos vemos sometidos ás limitacións éticas ou técnicas", que teñen os enfoques de conservación estándar, afirmou.

Nova visión dos vellos clásicos

Algún día, os entusiastas da arte poderían ter unha visión -e experimentación- completamente distinta do traballo dos grandes artistas. Xa hoxe en día os visitantes do museo Van Gogh en Amsterdam poden comprar e levarse a casa replicas en 3D impresas das obras do xenial artista.

Moitas das técnicas científicas que tratan de deconstruir os cadros non son novas, posto que comezaron a utilizarse a finais de 1880, pero víronse refinadas co tempo, afirmaron os expertos.

A miniaturización do equipo analítico e a natureza portátil de moitos instrumentos impulsáronse a novos límites na última década, o que implica que se pode facer máis traballos dentro dos museos e que non é necesario o custoso e perigoso transporte das pezas de arte.

"Non vimos o punto álgido aínda, estamos nun momento moi interesante", afirma Dik.

A nanotecnología para estudar a arte e o patrimonio cultural ten aplicacións que van máis aló a outros ámbitos da vida, desde a fabricación de baterías en miniatura ata a administración de tratamentos de cancro en pacientes con enfermidades avanzadas.

"Ao final do día, estamos tratando co mesmo problema. Temos obxectos a escala de metro que habemos de estudar a nivel da molécula individual", afirma Van Duyne.

O ano pasado, os científicos utilizaron a potente enerxía dos raios X para desvelar que Picasso utilizaba pintura para casas nalgunha das súas obras.

"Só foi posible facer iso porque tiñamos resolución espacial moi alta, de forma que puidemos ver cousas extremadamente pequenas", afirma o físico Volker Rose, do Laboratorio Nacional Argonne.

"Tamén tivo a sensibilidade para recoller os máis pequenos restos de impurezas", di.

Aínda que as revelacións levantaron moita polémica, Rose afirma que a mensaxe para levarse a casa é un inspirador.

"Sabemos que si vas e compras unha lata de pintura convencional para a casa, calquera de nós pode converterse en Picasso", agrega.

Reconstruccion de osos con masa corporal

Un grupo de científicos belgas desenvolveron unha innovadora técnica para reconstruír partes de óso humano danado a partir de células nai extraídas da graxa corporal do paciente, segundo recollen hoxe os medios do país.

Este método, ata agora nunca utilizado, podería revolucionar o tratamento de fractúralas óseas e de enfermidades como o cancro óseo, segundo afirmaron os artífices deste proxecto científico da Universidade Católica de Lovaina (norte de Bélgica).

A técnica baséase no cultivo de células nai extraídas da graxa corporal do paciente, coas que se crea unha especie de pasta moldeable e válida para ser reimplantada nas partes de óso danadas.

Este descubrimento "provén da vontade de buscar solucións principalmente para os mozos pacientes operados de cancro de óso", segundo explicou o coordinador do proxecto, Denis Dufrane, nunhas declaracións ao diario "Lle Soir".

Ata a data, para a maioría dos intentos de rexenerar osamenta humana empregáronse células nai da medula espinal, "con resultados decepcionantes", sinalou o experto.

"descubrimos que a graxa contiña 500 veces máis células nai que a medula, e ademais estas podían converterse en óso e resistir perfectamente á privación de osíxeno e de vasos sanguíneos", explicou Dufrane.

Os científicos móstranse "entusiastas" tras probar o método en once pacientes que padecían unha dexeneración dos discos vertebrales e enfermidades que impedían a regeneración ósea espontánea, entre elas tumores óusevos ou disfunciones metabólicas como a síndrome de Blackfan-Diamond.

En todos os casos, a implantación de "óso artificial" permitiu a regeneración das partes danadas sen que se observasen fracturas posteriores.

Anteriormente, estes pacientes sufrían fracturas repetidas, múltiples intervencións e longos períodos de hospitalización, sinalaron os expertos

Xen contra a obesidade

   
Científicos suizos descubriron un xene que impide o desenvolvemento da obesidad, nun estudo con ratones modificados genéticamente aos que someteron a unha dieta rica en graxa e azucre.

Este descubrimento é o resultado de quince anos de investigación por parte de científicos da Universidade de Lausana (UNIL) en Suiza, segundo informou este organismo nun comunicado.

Os ratones transgénicos sometidos ao estudo experimentaron unha deficiencia parcial do xene MCR1, un transportador de lactatos que serve ás neuronas como alimento, ademais dunha menor acumulación de graxa no fígado.

"Mentres que os ratones de tipo salvaxe aumentaron o seu peso corporal nun 16.7 por cento logo de 12 semanas, os ratones transgénicos só aumentaron o 7.7 por cento", explicou o profesor do Instituto de Fisiología da UNIL, Luc Pellerin.

Os resultados do estudo suxiren que nun futuro poderíase utilizar este descubrimento con fins terapéuticos e bloquear parcialmente o xene MCR1 a través dun inhibidor de síntese, aínda que será necesario realizar máis estudos sobre o tema.

Pellerin fixo fincapé en que este enfoque farmacológico só pode ser unha axuda na loita contra a obesidad e que o estilo de vida, a dieta e a actividade física seguen sendo as principais armas contra esta enfermidade.

Animacion suspendida

Un elemento básico da ciencia ficción pode volverse realidade moi pronto grazas a médicos do Hospital Presbiteriano, no Centro Médico da Universidade de Pittsburgh, quen se atopan probando un procedemento para salvar vidas que coloca en suspenso ás vítimas de feridas por arma de lume e coitelo, un estado entre a vida e a morte.

Mellor coñecida en películas, libros e series televisivas como animación suspendida. O procedemento realizado polos especialistas estadounidenses consiste en drenar todo o sangue dun paciente e o seu sustitución por unha solución salina detén case toda a actividade celular. Este proceso, que se podería equiparar á inducción de hipotermia, daría aos cirujanos o tempo suficiente para operar lesións que doutro xeito serían fatais, publicou New Scientist.

?Estamos suspendendo a vida, pero non nos gusta chamalo ?animación suspendida? porque soa a ciencia ficción?, dixo o cirujano Samuel Tishman, quen afirma que prefiren chamalo ?preservación de urxencia e reanimación?.

Posiblemente o aspecto máis polémico desta nova técnica é que non require a aprobación do paciente ou da súa familia, xa que as probas de ensaio clínico teñen o visto bo da Administración de Alimentos e Medicamentos (FDA, polas súas siglas en inglés).

Por outra banda, debido a que os pacientes aos que elixen para realizar este tipo de probas teñen moi pouca probabilidade de sobrevivir ás súas feridas, a FDA considera correcto que os cirujanos fagan este esforzo inusual para salvarlles a vida.

Despois de que fixemos os experimentos, a definición de morto cambiou, dixo o cirujano Peter Rhee, quen axudou a refinar o procedemento. Todos os días, no traballo, declaro persoas falecidas. Non teñen signos de vida, non latexados, non actividade cerebral. Asino un pedazo de papel sabendo no meu corazón que en realidade non son mortos. Eu podería, nese mesmo momento, suspendelas. Pero teño que poñelos nunha bolsa para cadáveres?, agrega o médico referíndose ao frustrante que é ter unha solución e non poder usala.

Os antecedentes desta técnica remítense a 2002, cando especialistas da Universidade do Hospital de Michigan en Ann Arbor realizaron experimentos en porcos. Entón, provocóuselles feridas hemorrágicas masivas a estes animais sedados e o seu sangue foi reemplazada cunha solución salina refrigerada. As súas feridas foron tratados, e mentres se aumentaba a súa temperatura corporal lentamente, a solución foi reemplazado co seu sangue.

Generalmente, pola súa conta, os corazóns dos porcos comezaban a latexar de novo, aínda que de cando en vez facíano con axuda eléctrica, ademais de non mostrar ningún efecto cognitivo ou físico negativo logo deste procedemento.

Os científicos explican que un corpo frío pode manterse técnicamente vivo máis fácilmente que un quente. Cando un corpo arrefríase a este nivel extremo, menos traballo requírese por parte das células individuais, as cales necesitan menos osíxeno (glucólisis anaeróbica) para levar a cabo as súas reaccións químicas a temperaturas máis baixas. É por isto que logo de probar a técnica en porcos, é o momento para facer probas do método de periodo de preservación de urxencia e reanimación en seres humanos.

Biogas de lixo

Cando chove e deixáronse bolsas de lixo no patio por algúns días, é común que delas escurra un líquido maloliente que mancha o piso, isto pasa porque o lixo orgánico empezou a degradarse.

A partir dese principio e dun "mollo de lixo" moito máis concentrado chamado lixiviado, pódese xerar gas metano como o que utilizamos comúnmente nos fogares.

No campus Iztapalapa da Universidade Autónoma Metropolitana (UAM) desenvolven desde fai tres anos un sistema propio para degradar o lixo orgánico e tratar augas residuales, que como produto secundario xera biogás composto principalmente por metano.

O proxecto atópase en fase experimental, está a cargo do Departamento de Biotecnología da UAM e conta co apoio da Secretaría de Enerxía (Sener) e do Consello Nacional de Ciencia e Tecnoloxía (Conacyt).

De acordo co doutor Óscar Monroy, director do proxecto, o sistema implementado na UAM Iztapalapa é factible a gran escala. A súa meta a curto prazo é procesar unha tonelada de lixo diario e poder almacenar o biogás en cilindros para o seu uso práctico.

A longo prazo, afirma, o actual problema de almacenamiento de lixo que padece o Distrito Federal, podería solucionarse si instálanse nove plantas que seguindo o mesmo método da UAM poidan degradar cada unha, ata 500 toneladas de lixo ao día.

O gas xerado sería suficiente polo menos para abastecer de combustible aos camións recolectores de lixo, afirma o doutor Monroy.


Como funciona a planta de Digestión Anaerobia da UAM?


A auga que se utiliza en retretes, lavabos, etcétera, da UAM Iztapalapa, chega a un cárcamo onde se almacena. Do cárcamo, a auga contaminada chega ata o Reactor de Digestión Anaerobia que, en términos llanos, é un enorme contenedor de concreto que no seu interior ten lodo.

No lodo viven bacterias que poden sobrevivir sen osíxeno (anaerobios son os organismos que non necesitan osíxeno para vivir), elas ocupan a terceira parte do volume do reactor.

Os desechos orgánicos contidos no auga residual, son degradados ao seu paso pola cama de bacterias o que limpa parcialmente a auga e produce gas metano. O contenedor ten válvulas para captar o gas e almacenalo nunha bolsa que se atopa no exterior.

Posteriormente, unha parte do auga pasa a un humedal artificial, sementado con carrizos e outras plantas, que serve como último filtro. A auga que sae dos humedales utilízase para rego pois non é apta para consumo humano.

Outra porción do auga que sae do Reactor de Digestión antes de pasar polos humedales, utilízase nos chamados reactores RHALE, que son cinco grandes contenedores repletos ata o tope de lixo orgánico.

Si o lixo estivese seca, simplemente podreceríase, pero ao ser mollada co auga residual, 60 por cento do lixo se degrada, é dicir, transfórmase nun líquido con alta carga orgánica chamado lixiviado.

Os desechos sólidos que quedan nos contenedores pódense utilizar como composta, mentres que o lixiviado vértese no mesmo cárcamo a donde chegan as augas residuales da UAM Iztapalapa, para comezar de novo o ciclo de tratamento do auga.

A razón de que o lixiviado vértase no cárcamo é que grazas á súa alta concentración de residuos orgánicos, potencializa a produción de gas a niveis que difícilmente alcanzaríanse coas augas residuales soas.

2 novas letras no codigo xenetico

Todo o que vive e algunha vez viviu, desde organismos unicelulares ata seres vivos tan complexos como unha persoa, baséase no que designan dous pares de letras: A-T e C-G.

Combinadas, estas letras que chamamos bases escriben o ADN e conteñen a información xenética de todos os organismos vivos.
E o que acaba de lograr científicos estadounidenses é agregar dúas letras (X e E) máis a ese alfabeto da vida, e crear unha bacteria capaz de asimilar e propagar ese código estendido de forma artificial.

"Toda a vida que coñecemos está codificada con esas catro letras que forman dous pares de bases", dixo á BBC Floyd E. Romesberg, do Instituto de Investigación Scripps en California, Estados Unidos, quen dirixiu o equipo cuxo logro publica a revista científica Nature.

"O que fixemos é un organismo que contén estes dous máis un terceiro par non natural de bases de forma estable", explicou Romesberg.

Que significa isto? Nada menos que a demostración de que é posible expandir ese alfabeto con letras e funcións inéditas e crear así novas formas de vida artificiais.

A idea que rexe esta e outras investigacións de biología sintética, un controvertido campo da ciencia que avanza a gran velocidade, é a de poder deseñar e fabricar organismos vivos cuxo ADN escribir e programe como o sistema operativo dunha computadora.